ANALISIS MORFOLOGIS KATA NON MURNI
MITURUT CERKAK "BBM MUNDHAK BAPAK KEPLARAK,
BBM MUDHUN IBU GETUN"
A.
Nomina
1.
Nomina de verbal (kt benda dari kt kerja)
a.
panggaweane pa N+ gawe + ane pa N+L+ane
“Awan bengi panggaweane nglayani warga, ngurusi apa sing dikeluhake wargane”
b.
blanjane blanja+e L+e
“Saben esuk bu Naryo penggaweyane mung
nggrundhel merga jarene dhuwit blanjane
kurang”
c.
pedagang pe+dagang pe+L
“para pedagang wis ngantisipasi kanthi ngundakake
rega’
d.
masakane
masak+ane L+ane
“Bu, endi iki masakane?”
e.
beceran becer+an L+an
“Masa dhuwit rong yuta mung kanggo tuku beceran tok ngono kok kurang?”
2.
Nomina de adjektival
a.
kebutuhan ka+butuh+an ka+L+an
“Saben
gajian, bojone mesthi diwenehi dhuwit blanja kanggo tuku janganan lan kebutuhan liya-liyane”
b.
luwihan luwih+an L+an
“sing luwihan wingi ya esih kan?”
3.
Nomina de numeralia
a. Sijine Siji+e L+e
“Kabeh mau merga kerja kerase para
perangkat desa, salah sijine Pak
Sunaryo”
B. Verba
1.
Verba de nominal
a.
Ngabdi N+abdi N+L
“Pak
Sunaryo wis 11 taun ngabdi dadi perangkat desa ana ing desa Lemahduwur”
b.
nglayani
N+layan+i N+L+i
“Awan bengi panggaweane nglayani warga, ngurusi apa sing
dikeluhake wargane”
c.
dijenengi di+jeneng+i di+L+i
“Saking
senenge marang kewan jago mau, anake nganthi dijenengi Jalu”
d. nyandhang
N+sandhang N+L
“Wong wadon ya kudune nyandhang”
e. mangan N+pangan N+L
“Apa ya ora mangan dhuwit jago iku?”
f. ngasilake N+kasil+ake N+L+ake
“Loh aja salah, justru iki sing bisa ngasilake dhuwit lho bu”
g. disuda di+suda di+L
“rana arep disuda sakakeh-akehe ya ngonoh”
h. njajanake N+jajan+ake N+L+ake
“Dhuwit saka bojone sering dienggo njajanake kanca-kancane”
i.
mikir N+pikir N+L
“Bu Naryo banjur mikir”
2.
Verba de
adjektival
a.
ngurusi N+urus+i N+L+i
“Awan bengi panggaweane nglayani warga, ngurusi apa sing dikeluhake wargane”
b.
dikeluhake di+keluh+ake di+L+ake
“Awan bengi panggaweane nglayani warga, ngurusi apa sing dikeluhake wargane”
c. nggrundhel
N+grundhel N+L
“Saben esuk bu Naryo penggaweyane mung nggrundhel merga jarene dhuwit blanjane
kurang”
d.
ngeyel
N+eyel N+L
“bu Naryo ngeyel”
e.
dikurangi
di+kurang+i di+L+i
“Pokoke emoh yen dikurangi”
f.
mareni mari+i L+i
“Nanging ya tetep ora mareni.”
g.
kondhangan kondhang+an
L+an
“mangkat kondangan minggu ngarepe”
h.
dikuwatirake di+kuwatir+ake di+L+ake
“Jalu ora usah dikuwatirake”
i.
ngurangi N+kurang+i
N+ L+i
j.
ngentekake N+entek+ake
N+L+ake
“bu Naryo tetep ora bisa ngendhegake pakulinane olehe ngentekake dhuwit”
k.
ngagetake N+kaget+ake
N+L+ake
“Kabar iku ngagetake wong-wong”
l.
Disuda di+suda di+L
“dhuwit blanjane disuda bojone”
C. Adjektiva
1.
Adjektiva de
nominal
a.
kerase keras+e L+e
“Kabeh mau merga kerja kerase para perangkat desa, salah sijine
Pak Sunaryo”
2.
Adjektiva de
verbal
a.
nrimanan
N+trima+an N+L+an
“Sanajan
wis gedhe banget pengorbanane pak Naryo, nanging bu Naryo tetep ora nrimanan wae”
D. Adverbia keterangan
1.
Adverbia de
verbal
a.
kalebune ka+lebu+ne ka+L+ne
“Kabupaten
Kebumen kalebune daerah sing wis makmur”
b.
tinimbang
-in-+timbang -in-+L
“Tinimbang kanggo tuku udud utawa kanggo tuku panganan nang warung”
2.
Adverbia de
numeralia
a.
Siji-sijine
siji-siji+ne DP+ne
“Anak siji-sijine sing umure tembe 10 taun”
b.
sawijinig
sawiji+ing L+ing
“Sawijining dina”
c.
lorone loro+ne L+ne
“Nalika
anak ke lorone lair”
3.
Adverbia
de adjektiva
a.
Sakakeh-akehe sa+akeh-akeh+e sa+DL+e
“rana arep disuda sakakeh-akehe ya
ngonoh”
b.
saksuwene sa+suwe+ne
sa+L+ne
“Nanging saksuwene BBM ora mudhun esih bisa dienggo alesan”
Tidak ada komentar:
Posting Komentar